Science Books in Nemeth Braille

ΕΛ | EN

Εργαστήριο Υπολογιστικών Μαθηματικών,

Μαθηματικού Λογισμικού και Ψηφιακής Τυπογραφίας.

Τμήμα Μαθηματικών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Το λογισμικό latex2nemeth είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των καθηγητών του Τμήματος Μαθηματικών Ανδρέα Παπασαλούρου και Αντώνη Τσολομύτη και μετατρέπει αρχεία LaTeX σε Braille/Nemeth.

Ενώ υπάρχουν διάφορα λογισμικά που αναλαμβάνουν να μετατρέψουν σε Braille, εν τούτοις κανένα δεν υποστηρίζει εγγενώς το TeX, ενώ είναι γνωστό ότι η μεγάλη πλειονότητα των επιστημονικών εγγράφων διεθνώς γράφεται στο TeX και στα παράγωγά του. Οι ελάχιστες εμπορικές λύσεις που υπάρχουν σήμερα (2015), καλύπτουν μόνο ένα περιορισμένο υποσύνολο του TeX, κάνοντας την μετατροπή βιβλίων με Μαθηματικά σε Braille πρακτικά ανέφικτη. Το πρόγραμμά μας φιλοδοξεί να λύσει αυτό το πρόβλημα.

Τα αρχεία έχουν δοκιμαστεί ότι εκτυπώνονται σωστά σε Braille embosser μέσω του LibreOffice με εγκατεστημένο το plugin για Braille (odt2braille) (τα ανοίγουμε ως Unicode UTF-8 encoded text) αλλά και με το WinBraille με την ακόλουθη διαδικασία: ανοίγουμε κάθε αρχείο με κατάληξη .nemeth στο Notepad. Επιλέγουμε το κείμενο στο Notepad και κάνουμε Αντιγραφή. Στη συνέχεια στο WinBraille ανοίγουμε οποιοδήποτε template, το μετατρέπουμε σε γραφή Braille (braille → translate) και εκεί επικολλούμε το κείμενο. (Ευχαριστούμε θερμά την Ειρήνη Περυσινάκη για τη βοήθειά της με το WinBraille και τις δοκιμαστικές εκτυπώσεις που έκανε).

Το πρόγραμμα υποστηρίχθηκε από τον Ειδικό Λογαριασμό Έρευνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου (πρόγραμμα 2625)
Partially supported by TUG's TeX development fund

Διαθέσιμο στο TeXLive
logo

στο

και στο

Κατεβάστε το πρόγραμμα:
latex2nemeth.zip

Κατεβάστε τον πηγαίο κώδικα:
http://latex2nemeth.sourceforge.net/ (Η άδεια είναι GPL3)

Μέχρι στιγμής έχουν μετατραπεί διάφορα βιβλία Μαθηματικών σε Braille/Nemeth και παρέχονται και λεξικά συμβόλων.

Τα σχετικά αρχεία υπάρχουν εδώ.

Συχνές ερωτήσεις

Υπάρχουν εμπορικές λύσεις ;

Υπάρχει η διαδικασία μετατροπής από TeX σε MSWord (tex2word) με εγκατεστημένο το MathType και από εκεί μετατροπή σε Braille μέσω Duxbury υπό περιορισμούς. Για να ανοίξει το Duxbury TeX αρχεία θα πρέπει αυτά να ανοίγουν στο ScientificNotepad. Δηλαδή η επίσημη υποστήριξη αφορά ένα μικρό υποσύνολο του TeX. Στην πράξη όμως επειδή εμπλέκονται διάφορες μετατροπές για να πάμε από TeX σε Braille με αυτή την οδό, παράγονται πολλά λάθη και το παραγόμενο Braille δεν είναι αναγνώσιμο. (Οι έλεγχοι έγιναν εντός του 2014.)

Υπάρχουν λύσεις ελεύθερου λογισμικού ;

Υπάρχει η δυνατότητα να περάσει κανείς από TeX σε mathml (πχ με το tex4ht) και στο LibreOffice με τη βοήθεια της liblouis. Όμως η μετατροπή από TeX σε mathml παράγει κώδικα που η liblouis μεταγλωττίζει σε Braille με πάρα πολλά λάθη. Επικοινωνόντας με τους developers της liblouis πήραμε την απάντηση ότι το project δεν έχει στους στόχους του να υποστηρίξει το TeX και το πρόβλημα είναι ότι η παραγόμενη mathml από το TeX δεν είναι αυτή που περιμένει να δει η liblouis, η οποία είναι στην ουσία προσανατολισμένη στους επεξεργαστές κειμένου. (Οι έλεγχοι έγιναν εντός του 2014.)

Το πρόγραμμα υποστηρίζει πλήρως το TeX ;

Το TeX (και τα παράγωγά του) είναι ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα στο οποίο προστίθονται συνεχώς δυνατότητες. Άρα αυτή η ερώτηση δεν έχει πολύ νόημα να απαντηθεί. Όμως αυτή τη στιγμή είναι σε κατάσταση που μετατρέπει σωστά ένα μεγάλο μέρος του TeX και ως ελεύθερο λογισμικό έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί ανάλογα με τις ανάγκες. Η μετατροπή γίνεται από τη φόρμα LaTeX. Αρχεία γραμμένα σε απλό TeX ή άλλες φόρμες είναι απλούστατο να μετατραπούν σε LaTeX πριν τροφοδοτηθούν στο πρόγραμμα.

Ποια σύμβολα και ποιες δομές του LaTeX υποστηρίζονται ;

Τα σύμβολα και οι δομές που υποστηρίζονται είναι πολλές. Σε αυτόν τον πίνακα έχουν πρόσφατα προστεθεί και άλλα περιβάλλοντα. Ο πίνακας συμβόλων είναι εκτενής και καλύπτει όλα τα σύμβολα του πρωτότυπου TeX, της AMS, τα txfonts και άλλα.

Αν το αρχείο μου είναι γραμμένο σε επεξεργαστή κειμένου όπως το Microsoft Word τι μπορώ να κάνω;

Η μετατροπή από το Word σε LaTeX είναι συνήθως εύκολη. Αν είναι αρχείο χωρίς μαθηματικά τότε απλώς το αποθηκεύουμε
σε αρχείο κειμένου Unicode (UTF-8). Η μορφοποίηση θα χαθεί εν γένει, αλλά η μορφοποίηση δεν είναι σοβαρό πρόβλημα, μια και στο Braille
το κείμενο γράφεται γραμμικά. Στη συνέχεια το αρχείο αυτό εισάγεται σε ένα αρχείο LaTeX και η μετατροπή πλέον
είναι εφικτή με το latex2nemeth.
Αν το κείμενο έχει μαθηματικά τότε απαιτείται είτε η χρήση του LibreOffice ή αν τα μαθηματικά είναι γραμμένα με το εμπορικό MathType χρειάζεται η εγκατάσταση του επίσης εμπορικού (αλλά φθηνού) word2tex το οποίο θα μας επιτρέψει την αποθήκευση από το Word σε LaTeX. Από εκεί και πέρα με ελάχιστες επεμβάσεις (γιατί το word2tex αποθηκεύει και δικές του μακροεντολές που πρέπει να αφαιρεθούν) η μετατροπή είναι εφικτή με το latex2nemeth.

Στο πολυτονικό παράγεται το άλφα με ψιλή για τον χαρακτήρα ἀ ενώ έχουμε διδαχθεί ότι η ψιλή δεν γράφεται. Τι συμβαίνει;

Συμβαίνει το εξής τραγικό: διδάσκουν ότι η ψιλή δεν γράφεται στο Braille διότι δεν μπορούσαν τεχνικά να κάνουν το εμπορικό προγράμμα που χρησιμοποιούσαν να παράγει σωστό Braille για αυτόν τον χαρακτήρα. Έτσι προσάρμοσαν τη διδασκαλία τους στα προβλήματα ενός εμπορικού προγράμματος! Το letex2nemeth δεν έχει τέτοια θέματα και θα παράγει σωστά όλους τους πολυτονικούς χαρακτήρες ικανοποιώντας κάθε χρήστη του πολυτονικού όπως τους φιλολόγους.

Created by Antonis Tsolomitis on 11/Dec/2014
Modified on 17/Sep/2021.

Αρχική Σελίδα