Θεώρημα 3.1.
(Αλγόριθμος διαίρεσης). Έστω a, b Z με b 0. Τότε υπάρχουν μοναδικά q, r Z τ.ω. a = qb + r και 0 £ r < .
Αν a = qb,
όπου a, b, q είναι ακέραιοι, τότε λέμε ότι ο b διαιρεί τον a ή ότι ο a είναι πολλαπλάσιος του b, και γράφουμε b½ a.. a½ b .
Λήμμα 3.2
. " a, b, λ, μ Z, c½ a, c½ b c ½ λa + μb.
Eστω a, b, d Z. Ο d λέγεται ο μέγιστος κοινός διαιρέτης των a, b (και γράφουμε μκδ(a, b) = d ) αν ισχύουν οι τρείς συνθήκες :
(1) d > 0
(2) d½ a και d½ b
(3) c½ a, c½ b c½ d.
Θεώρημα 3.2
. Έστω a, b Z με a ή b 0. Τότε υπάρχει ο μκδ(a, b) και γράφεται στη μορφή λa + μb για κάποιους λ, μ Z .
Αν ο μκδ(
a, b) = 1, οι a, b λέγονται σχετικά πρώτοι.
Θεώρημα 3.3
. a, b είναι σχετικά πρωτοι ανν λa + μb = 1 για κάποιους λ, μ Z .
Ενας ακέραιος p >
1 λεγεται πρώτος αν οι μόνοι διαιρέτες του είναι οι 1, - 1, p και - p.. Kάθε ακέραιος a > 1 διαιρείται από ένα τουλάχιστον πρώτο.
Θεώρημα 3.4
. (Ευκλείδης). Υπάρχουν άπειροι το πλήθος πρώτοι.
Λήμμα 3.4
. Ενας πρώτος p διαιρεί ένα ακέραιο a ή μκδ(a, p) = 1.
Λήμμα 3.5
. μκδ(a, b) = 1, a½ bc a½ c.. p πρώτος , p½ ab p½ a ή p½ b.
Λήμμα 3.7
. Αν ένας πρώτος διαιρεί το γινόμενο ακεραίων, τότε διαιρεί ένα απ΄ αυτούς.
Λήμμα 3.8
.Αν ένας πρώτος διαιρεί το γινόμενο πρώτων, τότε ισούται με ένα απ΄ αυτούς.
Θεώρημα 3.5
. (Το Θεμελιώδες Θεώρημα της Αριθμητικής ή Θεώρημα Μοναδικής Παραγοντοποίησης για το Ζ). Εστω a ακέραιος ³ 2. Toτε(ι) ο a ισούται με το γινόμενo κάποιων πρώτων p1, p2, …., pn.
(ιι) αν ο a γράφεται επίσης ως το γινόμενo πρώτων q1, q2, …., qm, τότε n = m και κάθε pi ισούται με κάποιο qj.
Πόρισμα 3.1
. Κάθε ακέραιος a ³ 2 γράφεται με μονάδικό τρόπο ως γινόμενο δυνάμεων διακεκριμένων πρώτων.. (Ο Ευκλείδειος αλγόριθμος). Εστω a, b, q1, q2, …, qn+1, r1, r2, …, rn ακέραιοι με rn > 0 και
a = q1b + r1
b = q2r1 + r2
r1 = q3r2 + r3
………………
rn-2 = qnrn-1 + rn
rn-1 = qn+1rn + 0.
Tότε rn = μκδ(a, b).
Aσκήσεις
3.1. Υπάρχει ο μκδ(0, 0) ;
3.2. Ποιος είναι ο μκδ(0, a) για a 0 ;
3.3. Οι λ και μ στο θεώρημα 3.2. είναι μοναδικοί ;
3.4. Δείξτε ότι ο αριθμός είναι άρρητος.
3.5. Δείξτε ότι αν η τετραγωνική ρίζα φυσικού αριθμού n είναι ρητός αριθμός, τότε ο n ισούται με το τετράγωνο ακεραίου.
3.6. Δείξτε ότι ο αριθμός + είναι άρρητος.
3.7. Βρείτε τον μκδ(a, b), όπου a = 15 και b = 365.
3.8. Βρείτε τον μκδ(a, b), όπου a = 27 και b = 766.
3.9. Βρείτε τον μκδ(a, b), όπου a = 365 και b = 25671.
3.10. Βρείτε τον μκδ(a, b), όπου a = 31447 και b = 720685.
3.11. Στις ασκήσεις 3.7, 3.8 και 3.9. να εκφράσετε τον μκδ(a, b) ως γραμμικό συνδυασμό των a, b.
3.12. Στην άσκηση 3.10. να γράψετε το κλάσμα a / b σε ανάγωγο μορφή.
3.13. Εστω ότι μκδ(a, b) = 1, a½ c και b½ c. Δείξτε ότι ab½ c.
3.14. (Birkhoff and Mac Lane).
Σ’ ένα εξωτικό νησί, πέντε άνδρες και μια μαϊμού όλη μέρα μάζευαν καρύδες. To βράδυ ενώ κοιμούνταν, ξυπνάει ο πρώτος άνδρας και αποφασίζει να πάρει το μερίδιό του και να φύγει. Μοιράζοντας τις καρύδες σε 5 ίσα μέρη, βρίσκει ότι περισσεύει μια την οποία δίνει στη μαϊμού. Παίρνει το μερίδιό του και αποχωρεί, χωρίς να γίνει αντιληπτός από τους άλλους. Σε λίγο, ξυπνάει ο δεύτερος άνδρας, ο οποίος επίσης αποφασίζει να πάρει το μερίδιό του και να φύγει. Δίνει μια καρύδα στη μαϊμού, μοιράζει τις υπόλοιπες σε 5 ίσα μέρη, παίρνει το μερίδιό του και αποχωρεί, χωρίς να γίνει αντιληπτός από τους άλλους. Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται με τον τρίτο, τέταρτο και πέμπτο άνδρα.
Ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός καρύδων που είχαν μαζέψει;
Υπόδειξη Λύση Επιστροφή στα περιεχόμενα