Οριακά Θεωρήματα

1. Ανισότητα Chebyshev

    Εάν υπάρχει DX = , ισχύει : .

2. Έστω Χ1, Χ2,…,Χn,… ακολουθία ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών.

Αυτή η ακολουθία ικανοποιεί τον (ασθενή) νόμο των μεγάλων αριθμών (ΝΜΑ) εάν για κάποιο α και οποιοδήποτε ε>0 ισχύει :

3. Θεώρημα Ν.Μ.Α

    Εάν υπάρχουν τα ΕΧ= m και DX = σ2 για την ακολουθία Χ1, Χ2,…,Χn,… των ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών, τότε :

4. Η χαρακτηριστική συνάρτηση της τυχαίας μεταβλητής Χ ορίζεται ως:

.

με φανταστική μονάδα.

 

Ιδιότητες

α) f(0) = 1, f(t) συνεχής

β) fαX+b(t) = fX(αt)eibt

γ) Εάν Χ1, Χ2 ανεξάρτητα τότε f Χ1+Χ2 (t) = f Χ1(t)·f Χ2 (t).

δ)

 

5. Τύπος αντιστροφής χαρακτηριστικής συνάρτησης :

    Για κάθε δύο σημεία συνεχείας της συνάρτησης κατανομής F(x) της Χ ισχύει :

F(Χ2)- F(Χ1) = .

Υπάρχει αμφιμονοσήμαντη αντιστοιχία μεταξύ των συναρτήσεων κατανομής και των χαρακτηριστικών συναρτήσεων.

 

6. Εάν η ακολουθία συναρτήσεων κατανομής F1(x),…, Fn(x),… συγκλίνει στη συνάρτηση κατανομής F(x) δηλαδή Fn(x) F(x) , για κάθε x σημείο συνεχείας της F(x), τότε λέμε ότι έχουμε ασθενή σύγκλιση των συναρτήσεων κατανομής και συμβολίζουμε :

Fn(x) F(x).

 

7. Θεώρημα συνεχείας

    Ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ασθενή σύγκλιση των συναρτήσεων κατανομής F1(x),…, Fn(x),… στη συνάρτηση F(x) ,( Fn(x) F(x)), είναι η σύγκλιση των χαρακτηριστικών συναρτήσεων f1(t),…, fn(t),… στη χαρακτηριστική συνάρτηση f(t) ομοιόμορφα σε οποιοδήποτε διάστημα [-Τ, Τ].

 

8. Κεντρικό Οριακό Θεώρημα

    Έστω Χ1, Χ2,…,Χn,… ακολουθία ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών με ΕΧn=m και DXn = σ2. Τότε :

,

με Sn=, Φ(x) συνάρτηση κατανομής της τυποποιημένης κανονικής τυχαίας μεταβλητής.

 

 

 

Ασκήσεις

Άσκηση 84

Έστω Χ τυχαία μεταβλητή με πυκνότητα κατανομής. Βρείτε μια εκτίμηση των πιθανοτήτων , για ε=2, 5, 10.

Υπόδειξη άσκησης

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 85

Έστω η σειρά n δοκιμών Bernoulli με πιθανότητα επιτυχίας p. Εάν Μ είναι το πλήθος επιτυχιών στις n δοκιμές, η συχνότητα επιτυχιών ισούται με . Δείξτε ότι για κάθε ε > 0, με την αύξηση του n, η πιθανότητα να αποκλίνει η συχνότητα από το p λιγότερο του ε, τείνει στη μονάδα.

Υπόδειξη άσκησης

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 86

Βρείτε τη χαρακτηριστική συνάρτηση της διωνυμικής τυχαίας μεταβλητής M.

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 87

Έστω Χ η εκθετική τυχαία μεταβλητή με παράμετρο λ. Βρείτε τη χαρακτηριστική της συνάρτηση.

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 88

Έστω Χ η τυποποιημένη κανονική τυχαία μεταβλητή. Βρείτε τη χαρακτηριστική της συνάρτηση.

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 89

Βρείτε τη χαρακτηριστική συνάρτηση της κανονικής τυχαίας μεταβλητής Υ, με μέση τιμή m και διασπορά σ2.

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 90

Βρείτε τη n-τάξης ροπή της τυχαίας μεταβλητής Χ, που ακολουθεί την εκθετική κατανομή.

Υπόδειξη άσκησης

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 91

Έστω Χ1, Χ2 ανεξάρτητες τυχαίες μεταβλητές που ακολουθούν την κανονική κατανομή με παραμέτρους m1, σ1 και m2, σ2. Βρείτε την κατανομή του αθροίσματος Υ = Χ1+Χ2.

Υπόδειξη άσκησης

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 92

Έστω Χ1, Χ2 ανεξάρτητες τυχαίες μεταβλητές που ακολουθούν την κατανομή Poisson με παραμέτρους λ1 και λ2. Βρείτε την κατανομή του αθροίσματος Υ = Χ1+Χ2.

Υπόδειξη άσκησης

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 93

Έστω Χ1, Χ2,…,Χn,… ακολουθία ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών με χαρακτηριστική συνάρτηση fΧn(t)=f1(t). Εξετάζοντας την ακολουθία των αριθμητικών μέσων Υn = , βρείτε ικανές και αναγκαίες συνθήκες για τον ασθενή νόμο των μεγάλων αριθμών με τη βοήθεια των χαρακτηριστικών συναρτήσεων.

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 94

Δείξτε το ολοκληρωτικό θεώρημα Moivre-Laplace (βλέπε εισαγωγή Κεφαλαίου 3) με τη βοήθεια του κεντρικού οριακού θεωρήματος.

Λύση άσκησης

 

Άσκηση 95

Για τον προσδιορισμό της ταχύτητας v σωματιδίου κάνουμε n παρατηρήσεις v1, v2,…,vn όπου η i παρατήρηση γίνεται με τυχαίο σφάλμα Χi (δηλαδή vi = v + Χi). Εκτιμήστε την πιθανότητα η μέση παρατηρούμενη ταχύτητα να αποκλίνει από την αληθινή v λιγότερο του ε, εάν υποθέσουμε τα Χi ανεξάρτητα ισόνομα με ΕΧi =0 και DΧi = σ2.

Λύση άσκησης

 

Περιεχόμενα