Οριακά Θεωρήματα
1. Ανισότητα
Chebyshev Εάν
υπάρχει DX = , ισχύει
:
.
2. Έστω Χ
1, Χ2,…,Χn,… ακολουθία ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών.Αυτή η ακολουθία ικανοποιεί τον (ασθενή) νόμο των μεγάλων αριθμών (ΝΜΑ)
εάν για κάποιο α και οποιοδήποτε ε>0 ισχύει :3. Θεώρημα Ν.Μ.Α
Εάν υπάρχουν τα ΕΧ= m και DX = σ2 για την ακολουθία Χ1, Χ2,…,Χn,… των ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών, τότε :
4. Η χαρακτηριστική συνάρτηση της τυχαίας μεταβλητής Χ ορίζεται ως:
.
με
Ιδιότητες
α)
f(0) = 1, f(t) συνεχήςβ)
fαX+b(t) = fX(αt)eibtγ) Εάν Χ
1, Χ2 ανεξάρτητα τότε f Χ1+Χ2 (t) = f Χ1(t)·f Χ2 (t).δ)
5. Τύπος αντιστροφής χαρακτηριστικής συνάρτησης :
Για κάθε δύο σημεία συνεχείας της συνάρτησης κατανομής F(x) της Χ ισχύει :
F(Χ2)- F(Χ1)
= .
Υπάρχει αμφιμονοσήμαντη αντιστοιχία μεταξύ των συναρτήσεων κατανομής και των χαρακτηριστικών συναρτήσεων.
6. Εάν η ακολουθία συναρτήσεων κατανομής
F1(x),…, Fn(x),… συγκλίνει στη συνάρτηση κατανομής F(x) δηλαδή Fn(x)Fn(x)
F(x).
7. Θεώρημα συνεχείας
Ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ασθενή σύγκλιση των συναρτήσεων κατανομής
F1(x),…, Fn(x),… στη συνάρτηση F(x) ,( Fn(x)
8. Κεντρικό Οριακό Θεώρημα
Έστω Χ
1, Χ2,…,Χn,… ακολουθία ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών με ΕΧn=m και DXn = σ2. Τότε :,
με
Sn=
Ασκήσεις
Έστω Χ τυχαία μεταβλητή με πυκνότητα κατανομής. Βρείτε μια εκτίμηση των πιθανοτήτων
Έστω η σειρά
n δοκιμών Bernoulli με πιθανότητα επιτυχίας p. Εάν Μ είναι το πλήθος επιτυχιών στις n δοκιμές, η συχνότητα επιτυχιών ισούται με
Βρείτε τη χαρακτηριστική συνάρτηση της διωνυμικής τυχαίας μεταβλητής
M.
Έστω Χ η εκθετική τυχαία μεταβλητή με παράμετρο λ. Βρείτε τη χαρακτηριστική της συνάρτηση.
Έστω Χ η τυποποιημένη κανονική τυχαία μεταβλητή. Βρείτε τη χαρακτηριστική της συνάρτηση.
Βρείτε τη χαρακτηριστική συνάρτηση της κανονικής τυχαίας μεταβλητής Υ, με μέση τιμή
m και διασπορά σ2.
Βρείτε τη
n-τάξης ροπή της τυχαίας μεταβλητής Χ, που ακολουθεί την εκθετική κατανομή.
Έστω Χ
1, Χ2 ανεξάρτητες τυχαίες μεταβλητές που ακολουθούν την κανονική κατανομή με παραμέτρους m1, σ1 και m2, σ2. Βρείτε την κατανομή του αθροίσματος Υ = Χ1+Χ2.
Έστω Χ
1, Χ2 ανεξάρτητες τυχαίες μεταβλητές που ακολουθούν την κατανομή Poisson με παραμέτρους λ1 και λ2. Βρείτε την κατανομή του αθροίσματος Υ = Χ1+Χ2.
Έστω Χ
1, Χ2,…,Χn,… ακολουθία ανεξάρτητων και ισόνομων τυχαίων μεταβλητών με χαρακτηριστική συνάρτηση fΧn(t)=f1(t). Εξετάζοντας την ακολουθία των αριθμητικών μέσων Υn =
Δείξτε το ολοκληρωτικό θεώρημα
Moivre-Laplace (βλέπε εισαγωγή Κεφαλαίου 3) με τη βοήθεια του κεντρικού οριακού θεωρήματος.
Για τον προσδιορισμό της ταχύτητας
v σωματιδίου κάνουμε n παρατηρήσεις v1, v2,…,vn όπου η i παρατήρηση γίνεται με τυχαίο σφάλμα Χi (δηλαδή vi = v + Χi). Εκτιμήστε την πιθανότητα η μέση παρατηρούμενη ταχύτητα