16. Ομάδες πηλίκα
Θεώρημα 16.1
. Εστω Η κανονική υποομάδα ομάδας G.(1) Στο
συνολο G / H =
{aH : a G} ορίζεται
μια πραξη .
μέσω της (aH).(bH) = (a.b)H.
(2) Το < G / H > είναι ομάδα με ταυτοτικό στοιχείο το eH = Η. (Λέγεται η ομάδα-πηλίκο G modulo K).
(3) H φυσική απεικόνιση π : G ® G / H που στέλνει το a στο aH είναι επιμορφισμός με Kerπ = Η.
(4) Αν η G είναι αβελιανή, τότε και η G / H είναι αβελιανή.
(5) Αν η G είναι κυκλική, τότε και η G / H είναι κυκλική.
(6) Αν η G
είναι
πεπερασμένη,
τότε
=
.
Σημείωση
. Σε περίπτωση που η πράξη της G συμβολίζεται με +, το ίδιο σύμβολο χρησιμοποιείται και για την πράξη του πηλίκου. Ο ορισμός τώρα παίρνει την μορφή (a+H)+(b+H) = (a+b)+H.
Θεώρημα 16.2
(Θεμελιώδες θεώρημα ομομορφισμού). Εστω φ : G ® Κ ομομορφισμός και Η = Kerφ. Τότε(1) το σύνολο
Imφ = { φ(a) : a(2) η φόρμουλα ψ(aH) = φ(a) ορίζει ισομορφισμό ψ : G / H ® Imφ.
. Αν φ : G ® Κ είναι επιμορφισμός, τότε Κ ~ G / Kerφ.
Ασκήσεις
16.1. Κάνετε τον πίνακα πολλαπλασιασμού της Z / 4Z.
16.2. Αναγνωρίστε την ομάδα Sn / An, n ³ 2.
16.3. Αναγνωρίστε
την ομάδα
Z4 Z2 /
<(2, 0)>.
16.4. Αναγνωρίστε
την ομάδα
Z4 Z2 /
<(2, 1)>.
16.5. Εστω G
= <a> κυκλική
ομάδα τάξεως m
¥ . Δείξτε
ότι η φ : Z ®
G που στέλνει
το n στο an
για κάθε
ακέραιο n, είναι
επιμορφισμός.
Ποιος είναι ο
πυρήνας
του; Δείξτε
ότι G ~ Z / mZ.
16.6. Βρείτε ακόμη μια απόδειξη ότι δύο κυκλικές ομάδες της ιδίας τάξεως είναι ισομορφικές.
16.7. Αναγνωρίστε
την ομάδα
Zm Zn /
<(1, 0)>.
16.8. Αναγνωρίστε
την ομάδα
Zm Zn /
<(0, 1)>.
16.9. Αναγνωρίστε
την ομάδα
Z Z /
<(1, 1)>.
16.10. Δείξτε
ότι το σύνολο G
{e} είναι
κανονική
υποομάδα της G
H και αναγνωρίστε
την ομάδα
G
H / G
{e}.
16.11. Eστω G ομάδα με a2 = e για κάθε μέλος a της G. Δείξτε ότι
(1) η G είναι αβελιανή.
(2) αν
³ 4, τότε
η G περιέχει την
ομάδα του Klein V.
16.12. Eστω G μη κυκλική ομάδα τάξεως 6.
(1) Δείξτε ότι η G περιέχει στοιχείο α τάξεως 3.
(2) Εστω
β
G - <α>.
Δείξτε
ότι β2 = e, βαβ
= α2 και G
={e, α, α2, β,
αβ, α2β
}.
(3) Κάνετε τον πίνακα πολλαπλασιασμού της G.
16.13. Δείξτε ότι υπάρχουν μόνο δύο ομάδες τάξεως 6.
16.14. Δείξτε ότι μια ομάδα G της οποίας η τάξη είναι άρτιος αριθμός περιέχει στοιχείο τάξεως 2.
16.15. Εστω φ : G ® Η ομομορφισμός, Α υποομάδα της G και Β υποομάδα της H. Δείξτε ότι
(1) η
ευθεία εικόνα φ(Α)
= {φ(x) : x A}είναι
υποομάδα της Η
και
(2) η
αντίστροφη
εικόνα φ-1(Β)
= {x G : φ(x)
Β} είναι
υποομάδα της G.
16.16. (Fermat). Δείξτε ότι όταν ο p είναι πρώτος, ap = a για όλα τα στοιχεία a του Ζp. Ισχύει αυτό στο Ζ4;
16.17. Δείξτε
ότι στο Ζp, όταν
ο p είναι
πρώτος, a2 = 1
a =1 ή a = -1.
Ισχύει
αυτό στο Ζ24;
16.18. (Wilson). Δείξτε ότι στο Ζp, όταν ο p είναι πρώτος, (p – 1)! = -1. Ισχύει αυτό στο Ζ4;
Επιστροφή στα περιεχόμενα